İş Kanununun 18 nci maddesinde iş güvencesi kapsamında kalan işçiler için belirsiz süreli iş akdinin süreli olarak feshinde geçerli bir nedene dayanması gerekmektedir. Buna göre; işçinin yeterliliğinden ya da davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. Bu sebepler iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçülerde içinde beklenemeyeceği durum oluşturduğu takdirde geçerli neden olarak kabul edilecektir.
Haklı fesih ve geçerli fesih nedenleri arasında “ağırlık farkı” söz konusudur. İş Kanunu 24 ncü ve 25 nci maddelerinde düzenlenen haklı fesih nedenleri kadar olmayan ancak dürüstlük kuralı gereği taraflar arasındaki ilişkinin çekilemez hale getiren nedenler geçerli nedenler olarak kabul görmektedir. Somut olarak bir iş akdinin haklı neden ile mi yoksa geçerli neden ile mi feshedildiğinin uyuşmazlık konusu olması durumunda bu farklar doktrindeki görüşlerin katkılarıyla yargı tarafından belirlenecektir.
Geçerli neden ile iş sözleşmesinin feshi durumlarında koşulları sağlanması durumunda işçi; alacak kalemleri olan fazla mesai, genel tatil, haftalık tatil ve yıllık izin ücreti alacaklarını ispatladığı zaman hak kazanacağı gibi kıdem ve ihbar tazminatı almaya da hak kazanacaktır. Yargı kararlarına göre;
“Bu durumda işverence yapılan fesih, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 21/5. maddesine göre geçerli bir feshin sonuçlarını doğurur. Bunun sonucu olarak da, işe iade davasında karara bağlanan işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süreye ait ücret ve diğer hakların talebi mümkün olmaz. Ancak, geçerli sayılan feshe bağlı olarak işçiye ihbar ve koşulları oluşmuşsa kıdem tazminatı ödenmelidir. Bu itibarla ilk fesih tarihi itibariyle hesaplanacak kıdem tazminatı ve yıllık izin alacaklarının hüküm altına alınması gerekirken yazılı şekilde sonuca gidilmesi hatalıdır, bozmayı gerektirir.”
(YARGITAY 22. HUKUK DAİRESİ E. 2017/42887 K. 2017/31284 T. 28.12.2017)
“Davacının davranışlarının haklı sebep teşkil edecek ağırlıkta olmamakla beraber davalı işverene geçerli sebeple iş sözleşmesini fesih imkanı verdiği, davacının iş sözleşmesinin geçerli sebep ile feshedildiğinin kabul edildiği anlaşılmaktadır. Bu fesih şeklide işçinin kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmasına engel teşkil etmemektedir. Bu sebeple ihbar ve kıdem tazminatı isteklerinin hüküm altına alınması gerekirken yazılı gerekçe ile reddedilmesi hatalıdır ,bozmayı gerektirir.”
YARGITAY 22. HUKUK DAİRESİ E. 2017/9203 K. 2017/23695 T. 31.10.2017
